(برگرفته از کتاب کارآفرینی پیشرفته دکتر محمود احمدپور)
زهره کامران آزاد
دبیر کانون کارآفرینی فارس
رییس کارگروه تخصصی بانوان کارآفرین فارس
اینترنت یک شاهراه کسب درآمد است. از طریق اینترنت میتوان یک کسب و کار راه اندازی کرد، خرید و فروش کرد و از طریق آن امرار معاش کرد. کسب و کار اینترنتی به کسب و کاری گفته میشود که به صورت الکترونیکی و از طریق شبکه اینترنت انجام میپذیرد. در این نوع کسب و کار شرکا، فروشندگان و مشتریان با استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات با یکدیگر در تعامل هستند.
1-مزایای کسب و کار اینترنتی
انتخاب یک کسب و کار اینترنتی نسبت به سایر کسب و کارها مزایای زیادی دارد از جمله:
-راه اندازی ساده با دسترسی به یک کامپیوتر و اینترنت
-سرمایه گذاری مالی اندک -ارتباط ساده با مشتریان
-قابلیت مکانیزه کردن کارها -ساعت کاری انعطاف پذیر
2-نقشه راه موفقیت در کسب و کارهای اینترنتی
مسیر حرکت موفقیت در کسب و کارهای اینترنتی به صورت زیر است:
-شناسایی فرصت و انتخاب بازار هدف -انتخاب محصول/خدمات مورد علاقه
-انتخاب نام دامین و هاستینگ مناسب -طراحی یک سایت کسب و کار
-ارائه محصولات رایگان و کتاب های الکترونیکی -بازاریابی با استفاده از ایمیل
-تبلیغات اینترنتی -ارتباط مناسب با مشتری
3-چگونگی راه اندازی کسب و کار اینترنتی
لازمه ایجاد یک کسب و کار اینترنتی داشتن برنامه دقیق و از پیش تعیین شده ای است که طرح توجیهی کسب و کار اینترنتی نامیده میشود. قبل از شروع کار باید پنج مرحله اساسی را در طرح توجیهی خود مشخص کنید:
آنالیز فرصت: در اولین مرحله باید کسب و کار اینترنتی خود را معرفی کنید، محصول و خدمات خود را شرح دهید و مشتریان و رقبا را مشخص نمایید.
ایجاد و توسعه وب سایت: در این مرحله نوع سایت و هدف از ایجاد آن را بیان میکنید.
برنامه بازاریابی الکترونیکی: در این مرحله شما برنامه خود را برای موفقیت در بازار رقابتی مشخص میکنید. قیمت گذاری، نحوه توزیع کالا، تبلیغات، استراتژی ارتقا کسب و کار و ….
اجرا: در این مرحله کلیه اطلاعات لازم برای اجرای کسب و کار اینترنتی خود را مشخص خواهید کرد مانند تخمین هزینه سایت، مشخص کردن افراد مرتبط با هر قسمت، نحوه انجام کلیه قسمت ها به خصوص برنامه های بازاریابی الکترونیکی
توسعه و تجارت الکترونیک: در این مرحله نیاز است تا موضوعات تخصصی کار در دنیای کسب و کار از جمله فروش انلاین و عملیات خرید اینترنتی را تجزیه و تحلیل کنید.
4-انتخاب و توسعه یک محصول در کسب و کارهای اینترنتی
انتخاب یک محصول برای یک بازار آنلاین چهار حالت دارد:
الف: خودتان تولید کنننده یک محصول انحصاری هستید. در این صورت شما میتوانید خودتان قیمت گذاری کنید، امتیاز آن را واگذار کنید یا اجازه فروش آن را به دیگران دهید.
ب: شما امتیاز فروش یک محصول خاص را دارید. در این روش میتوان با تولیدکننده محصول مورد نظر تماس گرفت و امتیاز فروش کالاهای او را از طریق اینترنت به دست آورد.
ج: در برنامه های فروش مشترک شرکت کنید. در این حالت شما کالاهای دیگران را در سایت خود میفروشید و در سود آن سهیم میشوید. نکته ای که در این حالت وجود دارد این است که بازار خوبی برای آن کالا وجود داشته باشد و همین طور سهم مناسبی از سود آن کالا دریافت کنید.
د: خدمات خاصی از طریق اینترنت ارائه میدهید: ارائه خدمات در اینترنت نیز یک کار سودآور است. در این حالت هیچ گونه کالای فیزیکی ردو بدل نمیشود و کسب و کار ارائه خدمات گوناگون است.
در یک کسب و کار اینترنتی انتخاب و ارئه محصولات باید تحت شرایط خاصی صورت گیرد تا بیشترین سود ممکن ار آن حاصل شود. توجه به موارد زیر ضروری میباشد:
کیفیت: محصول انتخابی باید کیفیت بالایی داشته باشد.
رقابت: وضعیت رقابتی محصول مورد نظر خود را بسنجید. تحقیق کنید چند رقیب برای محصول شما وجود دارد.
معرفی و ارتقای ساده: محصول مورد نظر باید به راحتی تبلیغ و معرفی گردد.
کم هزینه و پرسود: اگر بین انتخاب چند محصول شک داشته باشید محصولی را انتخاب کنید که بیشترین سود را در ازای کمترین هزینه برای شما به ارمغان بیاورد.
موجودی دائمی: محصولی را برای ارئه در اینترنت انتخاب کنید که یک منبع پایان ناپذیر و موجودی دائمی داشته باشد. انتخاب محصولی که پس از چند مدت فروش ناگهان نایاب شود ارزشی نخواهد داشت.
مزیت: محصولی را انتخاب کنید که برای مردم مزیت های بیشتری داشته باشد. هرچه مزایای یک محصول بیشتر باشد مردم به خرید آن راغب تر هستند.
استفاده راحت: محصول ارائه شده در اینترنت باید قابلیت استفاده سریع، بدون کمک و پشتیبانی توسط خریدار داشته باشد.
حمل و نقل: در هنگام انتخاب یک محصول فیزیکی شرایط، وضعیت و هزینه حمل و نقل و ارسال آن باید در نظر گرفته شود.
انبار و نگهداری: شرایط و هزینه و فضای انبار و نگهداری محصولات نیز از دیگر موارد ضروری میباشد.
5-چگونگی انتخاب قلمرو و میزبان مناسب در کسب و کارهای اینترنتی:
نام سایت باید کسب و کار و موقعیت شما را در اینترنت به خوبی شرح دهد. این نام قلمرو شما در اینترنت محسوب میشود: نکات مهم در انتخاب یک نام مناسب به شرح زیر است:
اهمیت نام دامین: یک نام دامین خوب باعث میشود تا مخاطب دید واضحی نسبت به کسب و کار شما پیدا کند و پشتوانه محکمی برای کسب و کار باشد.
قابلیت به خاطر سپاری: یک نام مناسب باید قابلیت به خاطرسپاری در ذهن داشته باشد، به سادگی توسط شنونده به خاطر سپرده شود و در ذهن نقش ببندد.
کوتاه و ساده: نام باید ساده، واضح، آسان و غیر پیچیده باشد و تا حد ممکن موضوع سایت را مشخص کند.
دات کام: ترجیحا از پسوند .com برای دامین تجاری سایت استفاده شود زیرا پسوند پیش فرض یک سایت اینترنتی برای اکثر افراد است.
نام شرکت: در صورت امکان نام دامین را نزدیک به نام شرکت انتخاب کنید. بسیاری از افراد ممکن است برای پیدا کردن آدرس سایت از نام شرکت شما استفاده کنند.
6- بخش های اساسی یک سایت کسب و کار
سایت مناسب کسب و کار باید دارای بخش های زیر باشد:
-صفحه اصلی -محصولات /خدمات
-اطلاعات تماس -قیمت ها
-فرم جوابگویی -خبرنامه آنلاین
-منابع یا مقالات -درباره ما
-صفحهی اطلاعات گارانتی -جست و جو
-قوانین بازگرداندن کالا و پس دادن آن -نقشه سایت
-اطلاعات کپی رایت -صفحه لینک ها
-اخبار سایت و تازه ها -فروشگاه آنلاین 24 ساعته و 7 روز هفته
7- نکات کلیدی در کسب و کارهای اینترنتی
موفقیت در عرصه اینترنت و دنیای مجازی آن تنها با شناخت یک فرصت، استفاده از آن و پشتکار در انجام آن به وجود میآید. با نگاهی گذرا به سرگذشت افراد موفق در عرصه تجارت الکترونیک میتوان به وجود سه عامل اساسی یعنی ایده، اجرا و پشتکار در همه آنها پیبرد. ایده ها با پی بردن به فرصت ها در اذهان جرقه میزنند. یک ایده تا زمانی که در ذهن ما باشد به خودی خود هیچ ارزشی ندارد و زمانی ارزش پیدا میکند که عملی شود و مهمترین بخش کار به خصوص یک کسب وکار اینترنتی داشتن پشتکار و جدیت در کار است. توجه به چند نکته در کسب و کار اینترنتی خالی از لطف نیست:
طوفان فکری: همیشه زمانی را خارج از وقت روزانه و یا هفتگی به طوفان فکری اختصاص دهید. ایده های جدید معمولا تفاوت بین موفقیت و شکست هستند.
مدل سازی افراد موفق: افراد یا کسب و کارهای موفق را مدل سازی کنید. عادت هایی که منجر به موفقیت هستند را تمرین کنید.
ریسک: برای بهبود کسب و کار خود ریسک کنید.
منابع خارج از شرکت: قسمتی از حجم کار خود را برونسپاری کنید. کارهایی مانند منشیگری، بازاریابی، حسابداری و… را به افراد و شرکت های دیگر بسپارید و با این روش تعدا کارکنان خود را کم کنید.
جریان های چندگانه کسب و کار: فقط به یک راه کسب و کار درآمد از اینترنت قانع نباشید بلکه جریان های چندگانه درآمد را در سایت خود ایجاد کنید. فروش کالا، فروش فضای تبلیغاتی، فروش کالاهای دیگران و …
اجتماعات آنلاین: به انجمن ها و اجتماعات آنلاین بپیوندید این کار شما و سایت شما را شناخته تر میکند.
گارانتی رقابتی: گارانتی محصولات خود را با رقبای اصلی مقایسه کنید. به دنبال یافتن راه بهتری برای ارائه خدمات باشید تا ضمانت کالای شما بسیار قوی به نظر برسد.
تبلیغ در همه جا: در خارج از شبکه و فضای اینترنت نیز برای کسب و کار خود تبلیغ کنید.